واحد بالجنسدو یا چند نوع از جنس واحد را واحد بالجنس گویند. ۱ - تعریفواحد بالجنس، واحدی است که افراد آن در ماهیت، اشتراک، ولی در وجود خارجی اختلاف و تعدد دارند، مانند: سجود که افراد و انواع متعدد دارد، از جمله: سجود برای خدا، سجود برای خورشید و سجود برای بت و غیره که هر یک در خارج، وجودی غیر از دیگری دارد، هر چند همه آن‌ها تحت ماهیت سجود قرار می‌گیرد. ۲ - اجتماع امر و نهی در واحد بالجنسبیشتر اصولی‌ها امر و نهی را در مورد واحد بالجنس جایز می‌شمارند؛ یعنی روا است آمر به یک نوع سجده (مانند سجده برای خدا) امر و از نوع دیگر آن (سجده برای بت) نهی کند؛ اما عده‌ای دیگر هم چون معتزله اجتماع امر و نهی را در این مورد جایز ندانسته اند. برخی از اصولی‌ها نیز واحد بالجنس را از محل کلام خارج می‌دانند. [۲]
شیرازی، محمد، الوصول الی کفایة الاصول، ج ۲، ص ۳۱۳.
[۳]
آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص ۱۸۳.
[۴]
سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج ۱، ص ۶۶.
[۵]
دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، ج ۱۴، ص ۲۰۳۶۵.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوين توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، برگرفته از مقاله «واحد بالجنس». رده‌های این صفحه : واحد
|